Zaburzenie hiperkinetyczne z deficytem uwagi, znane bardziej pod nazwą ADHD, jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń u dzieci i młodzieży. Czy można je jednak określić mianem choroby psychicznej? Postaram się krok po kroku wyjaśnić, co oznacza ten termin, jaka jest jego etiologia i w jaki sposób można pomagać osobom dotkniętym ADHD.
Sprawdź także: Choroba dwubiegunowa – co to jest i jak sobie z nią radzić?
Czy ADHD jest chorobą psychiczną?
Czy ADHD to choroba psychiczna? Pytanie to, choć wydaje się proste, nie jest łatwe do jednoznacznego odpowiedzenia. Posługując się nomenklaturą medyczną, można stwierdzić, że ADHD jest zaburzeniem neuropsychiatrycznym, czyli dysfunkcją mózgu, która wpływa na funkcje psychiczne i zachowanie. Często również kategoryzowane jest jako zaburzenie rozwojowe. ADHD charakteryzuje się trudnościami w koncentrowaniu uwagi, nadmierną aktywnością ruchową i impulsywnością.
Klasyfikowanie ADHD jako choroby psychicznej jest spotykane z pewnymi kontrowersjami. Niektóre osoby z diagnozowanym ADHD nie zgadzają się z etykietowaniem ich stanu jako „choroba”, wierząc, że ich różnice są po prostu częścią naturalnego spektrum ludzkich umysłów i zachowań. Niemniej jednak, ADHD jest powszechnie uznawane w literaturze naukowej i medycyny jako zaburzenie, które może silnie wpływać na codzienne funkcjonowanie i jakość życia.
Przyczyny powstania ADHD
Przyczyny powstania ADHD są skomplikowane i do końca niezrozumiane. Wiemy, że rolę odgrywa tutaj zarówno genetyka, jak i czynniki środowiskowe. ADHD jest zaburzeniem wieloczynnikowym, co oznacza, że nie ma jednego konkretnego „przełącznika”, który by je wywoływał.
Badania naukowe wykazały, że ADHD ma silny składnik genetyczny. Jeśli jeden z bliźniąt jednojajowych ma ADHD, prawdopodobieństwo, że drugie też je ma wynosi około 75%. Znaleziono także wiele konkretnych genów, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju zaburzenia. Nie są to jednak „geny ADHD” – raczej geny, które wpływają na funkcje mózgu powiązane z uwagą i kontrolą impulsów.
Oprócz genów, ważną rolę w rozwoju ADHD mogą odgrywać czynniki środowiskowe. To, jakie mają one dokładnie przełożenie na rozwój i przebieg zaburzenia, jest jednak tematem wielu badań i dyskusji. Niekiedy mówi się o wpływie ekspozycji na toksyny, takie jak ołów, w czasie ciąży lub we wczesnym dzieciństwie. Inne badania sugerują, że czynniki takie jak palenie papierosów i spożywanie alkoholu w czasie ciąży, wcześniactwo lub niski wiek matki w momencie porodu mogą zwiększać ryzyko ADHD.
Leczenie i wsparcie osób z ADHD
Leczenie ADHD to wielowymiarowy proces, który często wymaga indywidualnego podejścia. Do najczęściej stosowanych metod leczenia należą terapie behawioralne, treningi umiejętności społecznych, wsparcie edukacyjne oraz leki. Wybór konkretnych metod zależy od stopnia nasilenia objawów, wieku osoby z ADHD, a także od indywidualnych preferencji i możliwości.
Podstawowym elementem terapii behawioralnej jest nauka umiejętności, które pomagają w radzeniu sobie z objawami ADHD. Na przykład, osoba z ADHD może nauczyć się technik koncentracji, samokontroli, organizacji czasu, a także strategii radzenia sobie ze stresem i frustracją. Terapię tę często uzupełniają treningi umiejętności społecznych, które pomagają w relacjach z innymi ludźmi.
Wsparcie edukacyjne dla osób z ADHD ma na celu dostosowanie środowiska szkolnego do potrzeb ucznia. Może to obejmować indywidualne plany nauczania, dodatkowe pomoce dydaktyczne, a także wsparcie psychologiczne.
Leki na ADHD, takie jak metylofenidat czy atomoksetyna, działają poprzez wpływanie na przekaźnictwo dopaminergiczne i noradrenergiczne w mózgu. Pomagają one zwiększyć koncentrację i zmniejszyć impulsywność i nadreaktywność, co pozwala wielu osobom z ADHD lepiej funkcjonować w codziennym życiu. Leki na ADHD są zazwyczaj dobrze tolerowane, ale jak wszystkie leki, mogą mieć skutki uboczne, których trzeba być świadomym.
Pamiętajmy, że ADHD jest często spotykanym zaburzeniem, które może mieć duży wpływ na życie zarówno dzieci, jak i dorosłych. Kluczowe znaczenie dla skutecznego funkcjonowania mają zrozumienie, akceptacja i dostosowanie odpowiednich form wsparcia.
Treści prezentowane na stronie mają na celu poprawę komunikacji między Użytkownikiem a jego lekarzem i nie powinny zastępować tej relacji. Nasza strona służy jedynie celom informacyjno-edukacyjnym. Przed podjęciem jakichkolwiek działań na podstawie zawartych tu informacji, zwłaszcza w dziedzinie medycyny lub innych dziedzin specjalistycznych, konieczna jest obowiązkowa konsultacja z lekarzem.
